InicioCulturaO patrimonio cultural da Montaña lucense favorece a retención do galego

O patrimonio cultural da Montaña lucense favorece a retención do galego

Un estudo da Real Academia Galega salienta o perfil bilingüe dos Ancares e da Fonsagrada, zonas de intercambio onde a transmisión xeracional do galego coma lingua predominante segue en máximos

PUBLICADA O

- Advertisement -

Que as condicións do leste de Lugo son únicas en Galicia é sabido. Que isto representa unha oportunidade para a continuidade no galego na poboación, tamén. Mais un estudo da Real Academia Galega, coas firmas de Henrique Monteagudo, Xaquín Loredo e Martín Vázquez, recolle datos ben interesantes sobre a situación do galego nas grandes comarcas do país. 

A Montaña lucense é unha das seis áreas comarcais –do total de vinte grandes áreas– predominantemente galegofalantes, o que quere dicir que os que empregan só o galego, ou o galego en meirande parte, representan máis do 80 por cento da poboación. A particularidade desta zona é que, asemade, conta cun elevado número de bilingües, por enriba do 60 por cento. É, xunto co Morrazo, a única rexión galega con rexistros tan altos, aínda que existe unha diferenza notábel entre ambas: na Montaña predomina o galego e a perda de falantes é mínima en comparación.

Este bilingüismo se expande nun contexto de intercambio social, económico e cultural coas terras leonesas. Con todo, a investigación advirte do impacto das dinámicas demográficas da Fonsagrada e dos Ancares no número de falantes.

Porcentaxe de galegofalantes por comarcas | Lingua e sociedade en Galicia. A evolución sociolingüística 1992-2013

Segundo apunta o estudo, a zona oriental de Lugo salienta pola orografía montañosa, o entorno rural e a veciñanza con León. Trátase dun área de gran extensión e pouca poboación, arredor do 1,5 por cento do total de galegos. O interesante é que constitúe a porta de entrada do Camiño de Santiago, o que «pode estar influíndo en que zonas predominantemente galegofalantes fagan un uso bilingüe», un factor vencellado tamén a quenes realizan «parte da vida cotiá fóra dos límites territoriais de Galicia».

Esta situación excepcional, aliás, outorga un valor especial ao galego. A área que comprende A Fonsagrada e mailos Ancares «estase a transformar en destino turístico de montaña», o que explica que o patrimonio cultural galego mude «nun valor que favorece a retención do galego a través dos usos bilingües». Deste xeito, o índice de transmisión interxeracional do galego está en máximos, condición que comparte coa Pontevedra nororiental, A Mariña, Ourense central e sur.

Índice de transmisión do galego por comarcas | Lingua e sociedade en Galicia. A evolución sociolingüística 1992-2013

Outra vantaxe da Montaña é que está relativamente lonxe das urbes. O perfil máis afectado pola perda de galegofalantes monolingües dende comezos de século foi o periurbano, coma aconteceu cos pequenos núcleos próximos a Lugo capital. En toda a provincia, a porcentaxe de desgaleguizados é inferior ao 4 por cento. A particular evolución do idioma na Montaña convida a profundizar e espallar o modelo de valorización cultural das serras orientais, mais cómpre lembrar que a taxa de natalidade e outros datos socioeconómicos farán inevitable –en ausencia de medidas de choque– a perda de galegofalantes.

Monteagudo, H., Loredo, X., e Vázquez, M. (2018). Lingua e sociedade en Galicia. Resumo de resultados 1992-2016. A Coruña: Real Academia Galega. [https://academia.gal/documents/10157/704901/Lingua+e+sociedade+1992-2016]
Loredo Gutiérrez, X., e Monteagudo Romero, H. (2017). La transmisión intergeneracional del gallego. Comparación con el catalán. Treballs de Sociolingüística Catalana, 27, 99–116. [http://doi.org/10.2436/20.2504.01.127]

ÚLTIMAS

O SLG alerta das xubilacións masivas en granxas e pide axudas para novas incorporacións e plans de mellora

Responsables do Sindicato Labrego Galego concentráronse este mércores en Lugo, diante do edificio da...

Traballadoras de residencias privadas mobilízanse en Lugo en demanda dun convenio digno

O persoal das residencias privadas de Galicia continúa coas súas mobilizacións en demanda dun...

O Concello de Lugo concede máis de 250 licenzas de obra en 2024 por máis de 100 millóns de euros

O Concello de Lugo tramitou en 2024 un total de 256 licenzas de obra,...

Investigan un veciño de Cervantes por vender sen autorización madeira dun monte comunal

Un veciño do municipio lugués de Cervantes figura como investigado pola Garda Civil por...