“Democracia 2.0”. Así define o socialista José Manuel Braña, alcalde de Negueira de Muñiz desde hai 20 anos, o modelo electoral da súa localidade, a de menor poboación de Galicia, que permite aos seus veciños elixir o alcalde e ao resto da corporación municipal, que conforman cinco concelleiros, mediante un modelo de listas abertas.
“Se as eleccións municipais sempre son personalistas, as de Negueira aínda o son máis. Máis que nunca se pode dicir que aquí se vota á persoa”, trasladou, en declaracións a Europa Press, o rexedor, quen volve concorrer como candidato socialista nunha papeleta na que comparte espazo con outro catro compañeiros socialistas, tres de Negueira Viva (NV) e unha aspirante do PP.
De tipoloxía similar á que se utiliza para elixir representantes no Senado, a papeleta divide no tres candidaturas e á beira de cada nome aparece unha casa na que se pode pór unha cruz.
A lei electoral recolle que, para concellos de entre 101 e 250 residentes –o censo que se tivo en conta para os comicios aínda situaba Negueira por baixo dos 250, aínda que, segundo o alcalde, a situación cambiou– cada formación poderá presentar unha lista como máximo de cinco nomees.
Presentar cinco aspirantes, con Braña en primeiro lugar, é a opción do PSOE; pero a ‘lista’ do PP, por exemplo, confórmaa unha única candidata. No caso de Negueira Viva, inicialmente eran catro os integrantes da candidatura, pero Laura Lledín, quen ademais a encabezaba, tivo que renunciar por incompatibilidade, ao ser xuíza de paz substituta.
UN MÁXIMO DE CATRO ‘VOTOS’
Á hora de acudir ás urnas, a lei electoral recolle que os veciños poderán marcar en cada papeleta un máximo de catro votos. Posteriormente, efectuarase o reconto de votos obtidos por cada candidato no distrito, ordenándose nunha columna as cantidades representativas de maior a menor.
Serán proclamados electos aqueles candidatos que obteñan maior número de votos ata completar o número total de concelleiros a elixir en función da poboación –cinco no caso de Negueira e de todos os concellos de entre 101 e 250 habitantes que teñan este modelo (un caso no que, segundo indicou o rexedor de Negueira, tamén se dá nunha localidade veciña en Asturias: Pesoz)–.
Se hai un empate, resólvese por sorteo; e en caso de falecemento, incapacidade, ou renuncia dun concelleiro, a lei electoral sinala que a vacante será atribuída ao candidato seguinte que máis votos obtivese.
CANDIDATURAS DE “PARACAIDISTAS”, UNHA “MALA IDEA”
Dado o tamaño do municipio, o actual alcalde incidiu en que os veciños se coñecen “todos”, extremo que tamén comparte a aspirante popular, Sonia López, quen destacou a Europa Press o valor da “elección directa” e coincide en que “se prioriza á persoa”. Tamén comparten, en todo caso, a visión de que “as siglas importan”.
Ademais, o rexedor advirte que estes poderían ser os últimos comicios nos que os veciños de Negueira poden elixir os seus representantes locais en listas abertas porque, segundo os últimos datos censales dos que dispón, a poboación aumentou e superáronse os 250 habitantes. Se se mantén a poboación, en 2027 as listas xa serán pechadas.
En todo caso, quedará o espazo para a anécdota. E é que o rexedor esgrime que é “moi mala idea”, cun modelo de listas abertas, optar por aspirantes “paracaidistas”. “Fíxoo o PP unha vez, hai uns anos, con persoas que non estaban nin censadas no concello. Sabes cantos votos tiveron? Ningún”, resolveu.