De Trinque levará este venres (21.00 horas) un concerto con trasfondo poético á Casa Habaneira de Guitiriz. O certame conta coa participación de Os Vilares, Lareira de Soños, Nova Poesía Guitirica e CulturaliaGZ, e será o primeiro dun programa de novidades artísticas, literarias e musicais da Terra Chá. A actuación de Xardín Desordenado será de balde para quen desexe asistir.
A data escollida agocha dúas razóns. Este martes foi o cabodano da morte do poeta e traductor vilarego Xosé María Díaz Castro, finado en 1990, e recoñecido en 2014 no Día das Letras Galegas. No vixésimo quinto aniversario do seu pasamento reuniuse por vez primeira, na igrexa dos Vilares, a cerna do que hoxe é Nova Poesía Guitirica, nun recital que congregou a poetas do lugar, de Santa Mariña, Guitiriz ou Labrada.
Aquel grupo circunstancial pasou a ser estable e foi aumentando no tempo, como lembra Antón Tenreiro. Neste 2018, a homenaxe conxunta terá lugar na Casa Habaneira, que albergará un concerto de Xardín Desordenado. O grupo ten musicado aos poetas sobranceiros de Galicia, cun repertorio que inclúe a chairegos coma Darío Xohán Cabana, Manuel María ou o mesmo Díaz Castro.
A estrea do programa cultural De Trinque será un novo escenario para a xira dos vigueses, que leva por nome A Victoria da luz, en memoria de María Victoria Moreno, protagonista do Día das Letras Galegas 2018. A presentación do disco de Xardín Desordenado implica un repaso da traxectoria de seu, que comezou en 2011. “É outra maneira de escoitar poesía, que non sexa só recitada”, indica Tenreiro.
A tradición poética de Guitiriz segue viva nas novas xeracións. “Sorprendeunos en 2015, cando comezamos a buscar, que apareceu unha rapaciña de Santa Mariña, Fátima Fernández, que tiña gañado algún deses premios que convocaba a Asociación Cultural Xermolos para o Festival de Pardiñas”. Canda ela, autores con obra xa publicada.
É o caso de Luz Campello, “que ten dous libros editados xa, Do corazón da terra, e outro moi exitoso, do cal musicaron un poema, Inventario do prohibido”; de Xosé Antonio Cascudo, nativo dos Vilares, “que tiña xa sacado un libro, e que gañara un premio da Xunta de Galicia”; ou de Jaki Quintela, con Delta, editado por Xermolos.
“A partir de aí –explica Tenreiro– foise sumándose máis xente, non estritamente de Guitiriz, tamén da comarca, coma Martiño Maseda”. Inmediatamente, o grupo entrou en contacto con outras agrupacións de Chantada ou Betanzos, “e ao final creouse un pulso poético entre todos, con recitais, inicitivas diversas, e que a través de CulturaliaGZ edita poemarios dixitais”.
Tenreiro lamenta o fracaso do micromecenado para salvar a casa de Díaz Castro, nos Vilares. O inmoble pasou a Xermolos, depositaria do legado do autor. “Para unha asociación sen ánimo de lucro é unha honra dende o punto de vista cultural, pero un marronazo porque sacar adiante iso esixe cartos que non se teñen”. O crowdfunding levaba por obxectivo mínimo tellar a vivenda, para evitar un deterioro meirande.
“Pero os cartos non chegaron. En Xermolos están doídos pola falta de compromiso das administracións con algo tan valioso, que permitiría centralizar iniciativas culturais e patrimoniais arredor da obra de Díaz Castro”. A cuestión do financiamento está nun impasse. “Chamábanlle A casa da xente, e o pretende ser, un centro aberto vencellado á poesía e á natureza. Serviría para recuperar un lugar que non o está a pasar ben”.
