EFE – Ana Martínez |   Luis Tosar cumprirá medio século no 2021 e, a pesar da súa popularidade e aos seus tres premios Goya, non se coñece demasiado sobre el. Polo menos ata o de agora, pois a profesora que descubriu aquel talentoso mozo e un dos seus bos amigos achegan luz nun libro sobre un neno pequeno que quería ouro.

Luis naceu o 13 de outubro de 1971 en Xustás, en Cospeito. O seu pobo regaloulle en setembro de 2011 ao home que foi un crío que se vestía de aventureiro e trataba de atopar metais nobres río arriba un “día de recordos” ao que asistiron veciños, familiares e admiradores.

Os seus pais son Luis (oriúndo de Cospeito) e Alicia (Castro de Rei). O seu proxenitor empezou de xastre, facía traxes a medida, un oficio que aprendeu na mili cando os confeccionaba para os regulares de Tetuán. Tamén cortinas, que o seu fillo lle axudaba a colocar e montar.

Cando os grandes almacéns empezaron a traelas feitas, cambiou de oficio. Montou un bar, o ‘Rufinos’. Ao avó do intérprete chamábanlle o Rufino e de aí tal alcume. E, da aventura hostaleira… a outra. Toda a familia marchou a Lugo, onde Luis pai empezou cos recambios de automóbil. Primeiro viviron no barrio da Fervedoira e despois en Frigsa, á beira do auditorio Gustavo Freire.

LIBRO-HOMENAXE

Luis estudaba nos Maristas e a súa irmá, Pilar, na Milagrosa, na Praza de Ferrol. El acompañábaa a ela en moitas ocasións, porque as monxas tiñan un grupo de actividades chamado “Mocidades Marianas Vicencianas” no que facían teatro, tómbolas, música e, como no seu centro non había mozas, Luis coábase alí. Tanto el como un amigo aprenderon así a tocar a guitarra á vez que bailaban “break dance”.

No instituto Virxe dos Ollos Grandes, Luis coincidiu co cineasta Jorge Coira e con Mavisa Rodríguez López, a profesora de literatura que o facía ler todos os días en clase. Esa docente fala do estudante vantaxoso en ‘O descoñecido máis coñecido’, unha obra homenaxe escrita por Manuel Curiel, colega do artista, que prologa esta educadora e edita o Grupo Fotocinematográfico Fonmiñá, co seu presidente Xulio Xiz, outro dos devotos de Tosar, na cabeza.

DE CANDO O NENO APUNTABA MANEIRAS

Mavisa rememora ao comezo das 176 páxinas que con sumo respecto recrean o universo familiar e afectivo de Luis Tosar o ilusionada que estaba co feito de mergullarse con aqueles adolescentes que descubrían as artes escénicas. Naquel grupo de segundo de BUP contactou por primeira vez con Luis.

As súas calidades dramáticas facíano sobresaír entre todos, di. Non soamente lía ben, pois á parte diso dáballe sentido aos textos e era “capaz de conectar co cordón umbilical dos sentimentos e de transmitilos”. “A miña misión consistiu en animalo a perseverar nese camiño”, apunta Mavisa, que segue en contacto co “diamante puído” no que se converteu o protagonista de ‘Os favoritos de Midas’, serie televisiva que se estreou en Netflix o 13 de novembro.

Xulio Xiz non se estraña do “imparable ascenso” e non pode máis que mostrar a querenza que senten polo seu paisano, que desde esta semana ten unha placa no Paseo do Cinema de Lugo, acto ao que asistiu en nome do distinguido precisamente a súa irmá Pilar, pois el non podía por compromisos cinematográficos.

Manuel Curiel, no traballo que asina e que na súa portada leva unha ilustración de Antón Díaz ‘Caxoto’, narra que cando Tosar, que seguiu o consello de Mavisa, marchou a Compostela a estudar, fíxoo coa firme idea de facer teatro. En Santiago estaba a forxarse unha escena independente que co tempo chegaría a converterse na primeira xeración de actores da televisión autonómica. Luis Tosar, María Pujalte, María Bouzas, Quico Cadaval… Eran os seus nomes.

OS ÉXITOS QUE CHEGARON

A oportunidade chegoulle a Luis coa serie ‘Mareas Vivas’ (1998-2002) na que encarnaba a un xuíz de paz da aldea imaxinaria de Portozás. Á vez, iniciou a súa singradura cinematográfica, con ‘Atilano, presidente’ (1998) da Cuadrilla; ‘Celos’ (1999), de Vicente Aranda; e ‘Flores doutro mundo’ (1999) de Icíar Bollaín.  Por este último papel, o primeiro realmente importante, foi candidato ao Goya a mellor actor revelación e aínda que daquela non o gañou, o seu rostro empezou a facerse ben visible.

A interpretación que o deu a coñecer ao gran público foi a de José Suárez, o compañeiro de Santa (Javier Bardem) en ‘Los lunes al sol’ (2002), terceiro longo de Fernando León de Aranoa. A cinta obtivo cinco Goya e Tosar logrou o de mellor actor de repartición. A esas alturas, xa ninguén ignoraba quen era.

Enseguida, outro momento relevante, ao encarnar a un marido maltratador en ‘Te doy mis ojos’ (2003), de novo con Icíar Bollaín. Sete premios Goya e Tosar, esta vez si, o de mellor actor.  En 2009, chegou o Malamadre do drama carcelario ‘Celda 211′ dirixido por Daniel Monzón. Tosar preparou o papel mentalmente durante meses con visitas a penais e fisicamente con horas de ximnasio. Obtivo o seu segundo Goya a mellor actor protagonista.

O MÁIS PERSOAL

O éxito non fixo que deixe de ser, descobre Curiel, unha “persoa moi de familia que sempre mantivo o dereito á intimidade”. A actriz Marta Etura e el romperon tras máis dunha década e de catro películas xuntos. Luis Tosar e María Luisa Mayol (prefire Luisa ou Lú) son parella desde 2015. Teñen dous fillos, León, de catro anos, e Luana, de case un.

Ela naceu en Santiago de Chile o 20 de febreiro de 1981 e comezou a súa carreira televisiva aos 23. Interveu no videoclip musical e canción ‘Hey, hey, hey’ da banda chilena Los Tres. O videoclip estaba dirixido por Boris Quercia, que foi a súa parella durante outros dez anos. Esa gravación foi, con todo, o seu último vínculo de unión e nese mesma rodaxe estaba Tosar.

AS OUTRAS CARAS DE TOSAR

Poucos saben que Luis, produtor, actor de dobraxe, activista en causas benéficas e participante en campañas publicitarias, comezou a súa carreira artística coa música.  Sendo adolescente, en Lugo, lideraba a banda de rock ‘Los Huana‘ na que un día aterrou Piti Sanz, hoxe un premiado compositor. Os dous volverían xuntarse co tempo en ‘The Ellas’, quinteto formado en 2008 que facía unha versión algunhas das voces femininas máis representativas.

Tosar, que tivo incursións en política co BNG e que foi un dos grandes impulsores -aínda que logo desvinculásese ao entender que se desvirtuou- da plataforma ‘Nunca Máis’, canta, toca a guitarra acústica, a harmónica, e é capaz de interpretar Suzanne Vega, Cindy Lauper, Abba e Blondie. Iso non puido ocultalo.