Exiliado, secuestrado, torturado e tiroteado. Xesús Redondo Abuín, nado en Rianxo, é un exemplo de persistencia contra a represión, e tamén de ideais políticos. Durante a ditadura loitou de xeito clandestino e coa democracia iniciou a militancia no Partido Comunista. Con 78 anos chegou o tempo de presentar as súas memorias, Alentos e desalentos dun de tantos, obra prologada por Gregorio Ferreiro Fente que esta entrevista tentou respectar para beneficio do lector. A historia de Xesús xa foi contada, e ben contada, por el mesmo. 

Que deberían extraer os xoves das súas vivencias?

O principal é que, tanto agora como cando comezamos nós ou os anteriores, sempre hai un factor que é loita, loita e loita. Ninguén nos vai regalar nada. Esa é a primeira conclusión que eu saco dende sempre. E logo, está claro que as condicións de vida de hoxe son moito mellores, non é por que si, senón porque costou un huevo conseguilas. Non imos ter absolutamente nada se non é pelexando colectivamente para conseguir os obxectivos de cada momento. Sen esquecer o pasado, sen esquecer o futuro.

Vostede é un de tantos, pero a súa historia é extraordinaria.

Eu son un de tantos porque foron moitos os milleiros de homes e mulleres que quedaron polo camiño incluso, que o pasaron peor ca min porque lles saíu máis caro. No tempo que botei traballando, conseguín pasar varias veces por comisaría; estar máis de catro anos no exilio baixo protección da ONU, en Lieja; sufrín un secuestro  de Estado de medio ano; pegáronme un tiro; e metéronme once anos de cadea. Eu fixen a miña contribución, o que máis tampouco, pero son un de moitos.

Non a todo dios se lle pode esixir o mesmo. Nin tiña fillos nin estaba casado, entón eu podía arriscar máis ca outros que tiñan outras responsabilidades. Por iso podía participar, a onde ía eu, viñan conmigo todos os meus problemas, non deixaba problemas atrás. Iso foi un gran tanto ao meu favor.

Por que custa tanto dirimir responsabilidades entre os dous bandos da guerra civil?

Nos dous bandos houbo atrocidades, pero quen provocou a principal atrocidade, tumbar a legalidade republicana, é o responsable, é o que comezou a guerra. E non o fixo para beneficiar á inmensa maioría da xente, senón para facer valer e impor os seus intereses. Está claro que en períodos de guerra, entre un de esquerdas e un de dereitas, quen utiliza mellor as armas sae gañando. Pero non foi só unha guerra; as barbaridades da esquerda foron anteriores ao 1 de abril de 1939. A orixe de todo foi a sublevación, o desastre maior da historia de España. Un millón de mortos, medio millón de exiliados, douscentos mil fusilados despois de terminada a guerra. As responsabilidades non son as mesmas, nin teñen o mesmo rango.

Franco vai abandonar o Val dos Caídos.

Non o vou a lamentar. O lamentable é que o meteran alí, e do xeito en que o fixeron, para darlle unha protección que non merece. Pero, de todos xeitos, a min o que máis me interesa é que recuperen a todos os que están mordendo o po nas cunetas, ese cento e pico mil que desapareceron. Non están poñendo un patacón para conseguilo.

Estamos a tempo de conseguir unha Lei de Memoria Histórica axeitada?

Estamos a tempo se pelexamos por ela coma é debido. Os socialistas tamén foron moi rácanos de dios, porque foron vinte e un anos os que estiveron no goberno. E a Memoria Histórica podía estar ben resolta, e non o está non por culpa nosa, senón por culpa dos responsables, que non o fixeron.