Os datos oficiais do padrón de 2019 supuxo para Galicia caer da barreira simbólica dos 2,7 millóns de habitantes. A Comunidade continúa así cunha caída demográfica arrastrada desde 2010, pero para unha esmagadora maioría de concellos –245 dun total de 313– a perda de poboación é constante desde fai, polo menos, 40 anos.
De acordo co padrón municipal a 1 de xaneiro deste ano, publicado polo Instituto Nacional de Estatística (INE), tan só 68 municipios da xeografía galega gañaron habitantes desde 1981. Mentres creceron grandes concellos como A Coruña e Vigo, así como as súas áreas de influencia, hai outras localidades, a gran maioría nas provincias de Lugo e Ourense, nas que ocorre totalmente o contrario.
En Lugo son xa 26 os concellos que nos últimos 38 anos baixaron en poboación á metade ou mesmo máis. Por iso, cabe resaltar caídas de máis do 70% en Navia de Suarna, que contaba con 3.773 veciños en 1981 e con 1.081 este ano; e en Muras, que pasou de 2.228 a tan só 642.
NEGUEIRA DE MUÑIZ, O MENOS POBOADO
Tras unha estrepitosa evolución demográfica que en case 40 anos fíxolle perder oito de cada dez dos seus veciños, A Teixeira é agora, con 316 habitantes, o segundo municipio con menor poboación de Galicia. O primeiro, con 215 habitantes, atópase máis ao norte, en Lugo: Negueira de Muñiz.
O seu alcalde, José Manuel Braña, explicou a Europa Press que o problema “non é ter máis habitantes ou menos, senón a ruralidade”, xa que “non é o mesmo ser un concello pequeno preto da capitalidade” que en zonas máis illadas.
“O problema que ten é a escaseza de recursos de todo tipo: persoais, económicos culturais… Un compendio. Nun concello pequeniño pódense facer moitas menos cousas”, afirma, á vez que critica a “descomarcalización” de servizos.
Preguntado sobre unha posible solución para evitar o baleirado do rural, Braña aposta por un “cambio de política”. “Seguimos sendo cidadáns de segunda”, lamenta, pondo como exemplo o “peor” servizo de Internet do que dispoñen e os “100 quilómetros” que deben facer para ir ao hospital.
“Negueira sempre foi un municipio de pouca poboación”, explica Braña, xa que en 1981 tamén era o máis despoboado de Galicia con 437 veciños. A cifra actual de 215 persoas implica que a caída estivo paliada en parte por “unha comuna ‘hippie'” que se asentou nos 80 e que agora está a revivir.
No entanto, o rexedor rexeita a etiqueta de ‘hippie’ para estas persoas na actualidade: “É xente nova que ten unha concepción da vida diferente”. Pero o certo é que, grazas a eles, a escola municipal reabriu este curso tras 7 anos pechada por falta de nenos.
“NADA APOIADOS”
O alcalde de Negueira de Muñiz considera que os concellos da ‘España baleirada‘ non están “nada apoiados” por administracións como a Xunta ou o Estado. “Pero nada de nada de nada”, insiste. E isto é así porque “a política se basea ao final en contas de votos e os votos están nas cidades”. “Perdeuse o respecto institucional”, engade.
Neste diagnóstico parece coincidir o alcalde da Teixeira, Miguel Antonio Cid: “Fas peticións con todo o interese como mellora de camiños, de abastecementos, doutras infraestruturas e non son atendidas porque claro, a presión da poboación é pequena”. Toda a reportaxe en Galicia Confidencial.